شناخت کامل بره موم و روش های استخراج

بره موم :
بره موم یا همان چسب زنبور عسل Bee glue ، ماده ای رزینی چسبناک است که زنبور عسل آنرا از روی درختان و گیاهان جمع آوری کرده و از آن معمولاً برای چسباندن اجرای داخلی کندو به هم استفاده میکنند این ماده توسط بعضی از درختان مثل کاج و تبریزی و غیره تراوش می شود . زنبور عسل در ساعات اولیه روز ، عمدتاً صبح ها این ماده را به وسیله آرواره ها و پاهای خود از درختان جدا می کند و به سبد گرده منتقل کرده و به کندو می آورد . معمولاً زنبورهای کارگر مسن تر بیشتر بره موم جمع آوری می کنند .
در بین نژادهای مختلف زنبور عسل از نظر مقدار جمع آوری بره موم اختلاف شدیدی وجود دارد و نژادقفقازی بیشتر از سایر نژادها بره موم جمع آوری می کند . مقدار بره موم جمع آوری شده توسط هر کلنی تاحدودی بستگی به عوامل و شرایط فصلی دارد . معمولاً زنبورها در پائیز بره موم بیشتری جمع آوری میکنند . یک کلنی زنبور عسل سالانه به طور متوسط حدود 150 تا 200 گرم بره موم جمع آوری می کند .

ترکیبات بره موم :
بره موم ترکیبات شیمیائی پیچیده ای دارد و رنگ آن از خرمائی سبز تا خرمائی قرمز متفاوت است . در دمای معمولی نرم و چسبنده و در دمای پائین سخت و شکننده می باشد . در 83 درجه سانتیگراد ذوب میشود ، مزه اش تلخ است ، بوی شدیدی دارد و خیلی چسبناک است . در آب غیر محلول و در الکل حل می شود .

ترکیبات شیمیائی ساده و احتمالی بره موم شامل :

حداقل 180 نوع ترکیب مختلف در بره موم شناخته شده است که شامل :

مهمترین محتوای داروئی فعال در بره موم فلاونوئیدها و فلاون ها می باشند کوه فلاونوئیدها نقش بسیار مهمی را در رنگدانه های گیاهان بازی می کنند که مهمترین آنها 75 دی هیدروکسی فلاون می باشد .
نقس فلاونوئیدها در فعالیت بیولوژیکی بره موم اثبات  شده است . حداقل 38 نوع فلاونوئیود در بره موم شناسائی شده که شامل : گالانگلن ، کامنپرول ، کورستین ، پینوسمبرین ، پینو بانکسین می باشند .برخی از فنولیک ها شامل : سینامیک الکل ، سینامیک اسید ، وانیلین ، بنزیل الکل ، بنزوئیوک اسوید ، کافئیک وفرولیک اسید می باشد .

عامل اصلی خاصیت میکروب کشی بره موم کافئیک اسید می باشد .

مصارف بره موم توسط زنبوران عسل :
1 - تنگ کردن و کوچک کردن سوراخ پرواز ) به منظور جلوگیری از غوار کنودو و همچنین جلووگیری از سرما و شرایط نامساعد محیط می باشد ) .
2 - ترمیم شکستگی ها و منافذ کندو .
3 - صیقل دادن سطح کندو .
4 - صیقل دادن شان ها و سلولهای شان .
5 - محکم کردن محل اتصال قابها .
6 -  مومیائی کردن موجودات بزرگ که در کندو می میرند و زنبور عسل نمی تواند آنها را به بیرون از کندو منتقل کند .
7 -  ضد عفونی کردن ته حجره ها برای تخم گذاری ملکه .
زنبوران جمع آوری کننده بره موم معمولاً در محلی در کف کندو قرار گرفته و برای جدا کردن بره موم از روی پاهای خود مدتها وقت صرف می کنند ، وحتی ممکن است زنبورهای دیگر در این کار به آنها کمک کنند .
مهمترین گیاهانی که زنبورعسل از آنها بره موم جمع آوری می کنند عبارتند از : انواع درختان تبریزی ، نارون ، سوزنی برگان ، فندق و بید ، توسکا ، شاه بلوط ، زبان گنجیشک ، اقاقیا ، افرا ، اسپرس .

مصارف بره موم توسط انسان :
1 - بره موم خاصیت باکتری کشی دارد Antibacterial effect عصاره الکلی بره موم تهیه می شود
و برای تهیه داروهای مختلف از آن استفاده می شود .
2 -  بره موم خاصیت قارچ کشی دارد  Fungicidal Properties از این خاصیت برای درمان امراض قارچی بکار می رود .
3 - برای درمان زخم های داخلی و سوختگیهای سطحی استفاده می شود . به همین دلیل به صورت شربت ، پماد و قرص استفاده می شود .
4 - در درمان ناشنوائی نتایج خوبی داشته است .
5 -  در داندانپزشکی به عنوان یک ماده بی حس کننده مصرف می شود .
6 - یکی از مصارف غیر پزشکی بره موم استفاده به عنوان جلا دهنده می باشد .
به دلیل فعالیت قوی قدر میکروبی بره موم اغلب به عنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی شناخته می شود

بطور کلی قدرت طبیعی بره موم به میزان زیادی در سلامت انسان موثر است که شامل :
1 -  مبارزه علیه عفونتها و آلودگی ها در تمام قسمتهای بدن .
2 -  تحریک و تقویت سیستم ایمنی بدن .
3 -  تسکین و درمان آلودگیهای دهان و گلو .
4 -  به همخوردگی مزاجی پوست شامل پسوریازیس ، آکنه  )جوش صور ( و لکهای صورت را درمان میکند .
5 – ضد عفونی کردن مجاری اداری .
6 - در زخمهای باز با عفونتها مبارزه می کند .
7 - با عوامل ایجاد سرما خوردگی و آنفولانزا مبارزه می کند .

مصارف تجاری ، بازرگانی بره موم :
مهمترین مصارف تجاری بره موم به عنوان مکمل در رژیم های غذائی و مواد داروئی می باشد . بره موم در اشکال مختلف قرصها ) بدون تغییر یا ترکیب با دیگر مواد به عنوان مثال گرده ، ژل رویال ، تولیدات خارج کندو ( و شربتها ، کپسول ها ، کرمهای پوست ، شامپو ها ، برق لب ، خمیر داندان ، دهان شویه ها ، صابونها، آدامس ها و غیره استفاده می شود .
شربت ها و قرص ها به عنوان درمان معمول برای گلو دردها استفاده شده وشربت ها اغلب در معالجه زخمهای دهان ، گلو و جوشهای پوستی بکار می رود .
فعالیت های ضد اکسیدانی ، ضد میکروبی و ضد قارچی بره موم سبب ایجاد فرصت هائی در فن آوری مواد غذائی می شود .
در ژاپن مصرف بره موم به عنوان یک نوع نگهدارنده مواد غذائی در ماهی های منجمد مجاز شناخته شوده است . بره موم و عصاره آن با داشتن خاصیت ضد اکسیدانی و ضد میکروبی خود به عنوان یک نگهدارنده ملایم در صنایع غذائی عمل می کنند .
مهمترین کشور های تولید کننده بره مووم شوامل : چین ، برزیل ،آمریکا ، استرالیا ، اروگوئه ، آرژانتین ، کانادا ، نیوزلاند ، اتریس ، بلغارستان ، دانموارک ، فرانسه ، آلمان ،اسپانیا و روسیه هستند .

* اصلی ترین مصرف کننده بره موم ژاپن است .

نحوه استخراج ، تهیه و نگه داری بره موم :
بیشترین روش رایج تولید بره موم در دنیا استفاده از توری با جنس پلاستیک نرم یا شبکه پلاستیکی نرم میباشد . جنس برخی از این شبکه ها به صورت یکبار مصرف بوده و به راحتی پس از تولید بره موم بر روی این شبکه ها ، می توان ابتدا آنها را فریز کرده و سپس به مناطق مورد نظر ارسال کرد .

سایر روشهای تولید واستخراج بره موم در دنیا عبارتند از :

1 -  استقرار پوششهای مختلف بر روی قابها :
یکی از متداولترین روش های تولید بره موم محسوب می گردد . تنها تفاوت موجود بین تولید کنندگان بره موم در بکارگیری این روش را می توان در اختلاف سلیقه برای انتخاب جنس پوشش مورد استفاده جستجوکرد .
رایج ترین پوشش های مورد استفاده عبارتند از : پوشش از جنس توری معمولی ، پوشش از جنس توری پلاستیکی ، پوشش شبکه های پلاستیکی نرم ، پوشش از جنس فیبر یا میکا .

2 - روش استفاده از تله رولندبل :
تله رولندبل تخته های است شیاردار که بر روی طبقی که قبلا در ابعاد تخته ، توخالی شده است . به وسیله گیره هایی متصل شده و زنبوران عسل برای جلوگیری از ورود سرما و احیاناً نور ، شیارهای تخته را با بره موم پرمیکنند .
یکی از ویژگیهای مهم این تله متحرک بودن آن می باشد به طوری که به راحتی پس از پر شدن شیارها با بره موم ، بدون باز کردن درب کندو می توان تله شیار دار پرشده از بره موم را برداشته و تله دیگری جایگزین آن نمود .

3 - روش دریچه ورودی کاذب  :
این روش کاملا متمایز از سایر روشها تولید بره موم بوده و مشابه تله گرده است . دریچه ورودی کاذب جعبه ای است مکعب مستطیل با شاخکهایی در طرفین ، این شاخک ها محل نصب شدن جعبه کاذب در جلوی دریچه پرواز کندو می باشد .
زنبوران عسل در فصول سرد سال برای جلوگیری از ورود سرما و یا دشمنان طبیعی اقدام به مسدود کردن یا تنگ کردن دریچه ورودی می نمایند . مهم ترین مزایای این روش ، تولید بره موم بدون باز کردن درب کندو می باشد .
به طور کلی در تمام روشهای فوق بعد از استخراج بره موم ، جهت نگهداری بره موم از روش فریوز کردن استفاده می شود .